Gdy znudzi się wam już rosół i gotowana na nim zupa pomidorowa, wypróbujcie ten stary przepis. Pamięta jeszcze czasy Kresów, gdzie dawniej przygotowywało się postną zupę właśnie w taki sposób. Jest przejrzysta, klarowna, ale jednocześnie, dzięki dodatkowi „dzwonów” dość sycąca.

Kresowa zupa wg przepisu sprzed 100 lat. Bez dzwona się nie obędzie

Polska kuchnia, jakby się jej dobrze przyjrzeć, jest naprawdę fascynująca. Widać w niej historię naszego kraju, wpływ różnych kultur i zwyczajów nawet z dalekich zakątków Europy i Azji. Warto poznać zwłaszcza starsze i raczej zapomniane przepisy, by przekonać się jak dawniej gotowali nasi przodkowie i móc wyobrazić sobie ich codzienne życie. 

Na portalu Kresy.pl można znaleźć wiele ciekawostek i wartościowych informacji na temat Polaków, którzy mieszkali na Ziemiach Utraconych. Są to także przepisy na potrawy dziś już nieznane - na przykład na postną zupę rybną. Dzwon to właśnie dzwonka gotowanej ryby, które są mięsną wkładką w tej skromnej, ale pysznej zupie. 

Postna zupa kresowa, czyli jaka?

Wśród przytaczanych na portalu Kresy.pl przepisów znalazła się receptura na “zupę ruską postną”. Opublikowano ją w wydanej w 1938 roku w Wilnie książce „Kucharka litewska”, autorstwa Wincenty Zawadzkiej. Danie jest bardzo proste i składa się z ryby, włoszczyzny, kalafiora oraz przypraw:

Nastawić smak z różnej włoszczyzny, z korzeniami, jako to: bobkowym liściem, kilku ziarnami pieprzu angielskiego, szczyptą majranu i gotować godzinę. Włożyć przegotowaną, posoloną i pokrajaną w dzwona jakąkol­wiek dużą rybę, ugotować i wydać.

Być może autorka inspirowała się bardzo popularną na Litwie zupą rybną, którą przyrządza się w podobny sposób. Idealnie, gdy wywar gotuje się z ryb słodkowodnych, bo właśnie takie występują w Zalewie Kurońskim na Litwie. To właśnie odróżnia litewską zupę rybną od polskiej, ponieważ my częściej używamy gatunków morskich, występujących w Bałtyku. Możecie więc użyć takich ryb, jak sandacz i leszcz, albo użyć np. łososia, który jest bardzo aromatyczny i nada zupie przyjemnego smaku. 

Przepis na postną zupę jak dawniej 

Składniki:

  • 1,5 kg mięsa z dowolnej ryby, np. dorsza lub łososia
  • 2 marchewki
  • 1 seler
  • 1 pietruszka
  • 1 por
  • 2 cebule
  • 1 niewielki kalafior 
  • 1 łyżka majeranku
  • 2 liście laurowe
  • kilka ziaren ziela angielskiego
  • sól do smaku

Sposób przygotowania: 

1. Obrane warzywa włóżcie do garnka, dodajcie liście laurowe, ziele angielskie oraz majeranek. Zalejcie wodą i posólcie. 
2. Od momentu zagotowania gotujcie całość przez około godzinę, by uzyskać aromatyczny wywar z jarzyn. 
3. W międzyczasie oczyszczone mięso z ryby włóżcie do garnka z osoloną wodą. Doprowadźcie do wrzenia i gotujcie przez 5 minut. 
4. Pokrójcie rybę w „dzwona”, czyli w dzwonki i włóżcie do garnka z warzywami.
5. Całość gotujcie jeszcze przez około 30 minut na małym ogniu.

Źródło cytatu: W. A. L. Zawadzka, Kucharka Litewska, Wilno 1938, s. 28.