Święconka - co do koszyczka na święconkę?

Święconka to część tradycji świąt wielkanocnych. Przypominamy, co oznaczają poszczególne artykuły spożywcze wkładane do święconki. Symbolika produktów związana jest ze zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa oraz budzącą się do życia naturą. W wersji podstawowej święconka zawiera chleb symbolizujący obfitość i pomyślność. Chleb nawiązuje również do fragmentu Pisma Świętego o rozmnożeniu chleba przez Jezusa.  Następnie do koszyczka dodawana jest wędlina. Mięso to symbol dobrobytu i ma nawiązywać do baranka zabijanego przez Izraelitów w święto Paschy. Babka drożdżowa lub mazurek to symbol dostatku. Korzeń chrzanu symbolizuje gorycz Męki Pańskiej. Chrzan pokrojony w słupki ma przypominać gwoździe, jakimi był przybity Jezus do krzyża. Sól oznacza prawdę, wolność i oczyszczenie. W tradycji ludowej uważano, że święcona sól ochrania dom przed złem. Czarny pieprz symbolizuje gorzkie zioła, które znane były żydowskiej tradycji święta Paschy.  Twaróg to symbol jedność pomiędzy człowiekiem i rozkwitającą na wiosnę przyrodą. Święta wielkanocne nie obędą się również bez jajek. Pisanki symbolizują odrodzenie na wzór zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa.

Święconka – błogosławienie święconki w domu

Wielka Sobota w polskiej tradycji kojarzona jest ze święceniem pokarmów. Wtedy to wypełnia się koszyczki wyprasowanymi i czystymi serwetkami, przyozdabia bukszpanem i zapełnia się koszyczki żywnością. Wielka Sobota 2020 roku dla katolików będzie inna niż dotychczas.

Episkopat Polski zachęca w tym roku katolików, aby w Wielką Sobotę skorzystali z możliwości adoracji Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim. Jednak odradza organizowanie tradycyjnego święcenia pokarmów. Dodatkowo podkreślone zostaje, że zamiast tradycyjnego święcenia pokarmów proponuje się obrzęd błogosławieństwa posiłku w domu przed śniadaniem wielkanocnym, zgodnie z księgą „Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich”.

Warto wiedzieć, że Konferencja Episkopatu dostosowała wspomniany tekst i obrzęd do sytuacji panującej epidemii. Dla osób chcących przeżyć Wielkanoc w wymiarze tradycyjnym i duchowym zamieszczamy treść wspomnianego błogosławieństwa. Zgodnie z nim głowa rodziny powinna pobłogosławić pokarm przed uroczystym śniadaniem wielkanocnym, gdy przy stole zgromadzą się domownicy. Przewodniczący błogosławieństwa zapala świecę umieszczoną na stole i mówi:

Chrystus zmartwychwstał. Alleluja.

Wszyscy odpowiadają:

Prawdziwie zmartwychwstał. Alleluja.

Następnie ktoś z uczestników odczytuje tekst Pisma Świętego.

1 Tes 5, 16-18: Zawsze się radujcie.

Bracia i siostry, posłuchajcie słów świętego Pawła Apostoła do Tesaloniczan.

Zawsze się radujcie, nieustannie się módlcie. W Każdym położeniu dziękujcie, taka jest bowiem wola Boża w Jezusie Chrystusie względem was.

Albo:

Mt 6, 31 ab.32b-33: Nie troszczcie się zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść?

Bracia i siostry, posłuchajmy słów Ewangelii według świętego Mateusza.

Jezus powiedział do swoich uczniów: „Nie troszczcie się zbytnio i nie mówicie: co będziemy jeść? co będziemy pić? Przecież Ojciec wasz niebieski wie, że tego wszystkiego potrzebujecie. Starajcie się naprzód o królestwo Boga i o Jego sprawiedliwość, a to wszystko będzie wam dodane”.

Po odczytaniu tekstu przewodniczący mówi:

Módlmy się.

Z radością wysławiamy Ciebie, Panie Jezu Chryste, który po swoim zmartwychwstaniu ukazałeś się uczniom przy łamaniu chleba. Bądź z nami, kiedy z wdzięcznością spożywać będziemy te dary, i jak dzisiaj w braciach przyjmujemy Ciebie w gościnę, przyjmij nas jako biesiadników w Twoim królestwie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.

Wszyscy: Amen.

Po posiłku ojciec rodziny lub przewodniczący mówi:

Uczniowie poznali Pana. Alleluja

Wszyscy: Przy łamaniu chleba. Alleluja.

Módlmy się:

Boże, źródło życia, napełnij nasze serca paschalną radością i podobnie jak dałeś nam pokarm pochodzący z ziemi, spraw, aby zawsze trwało w nas nowe życie, które wysłużył nam Chrystus przez swoją śmierć i zmartwychwstanie i w swoim miłosierdziu nam go udzielił. Który żyje i króluje na wieki wieków.

Wszyscy: Amen.

Święconka – kiedy można jeść święconkę?

Święconka przeznaczona jest do zjedzenia podczas śniadania wielkanocnego. Chrzan, kiełbasa, wędliny, jajka, czarny pieprz i sól powinny być dodane przed do żurku wielkanocnego lub barszczu białego. Tradycja przekazuje, że czas po wieczornej liturgii Wielkiej Soboty należy do niedzieli wielkanocnej. Wtedy też można spróbować święconki.