Mak uprawia się od ponad 5 tysięcy lat. Już ojciec medycyny Hipokrates uznał, że napój z maku jest znakomitym środkiem przeciwbólowym. W starożytnej Grecji wino z miodem i makiem podawano zawodnikom przed igrzyskami, by wzmocnić siłę ich mięśni. Mak znano także w starożytnym Egipcie. By uspokoić małe dzieci, podawano im do ssania woreczki wypełnione makiem. W maku jest ok. 40 alkaloidów, z których większość od wieków stosowana jest w medycynie. Jedne (opium) mają silne działanie przeciwbólowe, drugie przeciwskurczowe (papaweryna), a inne przeciwkaszlowe (kodeina). Ich długotrwałe podawanie prowadzi jednak do uzależnienia. Ziarenka maku zawierają duże ilości oleju, a także białko, witaminy, składniki mineralne i błonnik. U nas maki kwitną na czerwono, ale np. w wysokich Himalajach są odmiany chabrowoniebieskie, w Kalifornii pomarańczowe, a w Meksyku żółte.

Makowe pyszności
Przed wiekami mak używany był jako przyprawa. U nas popularny jest mak niebieski, o najbardziej intensywnym aromacie, ale są też nasiona białe, które mają delikatny zapach orzechów, i szare o łagodnym smaku. Maku używamy do słodkich wypieków, a także wigilijnej kutii, makiełek, klusek i pierogów. Jedzenie maku w Wigilię ma zapewnić dostatek i dobre zdrowie przez cały rok. Makiem posypuje się pieczywo. W Poznaniu na św. Marcina (11 listopada) wypieka się rogale z białym makiem. Olej makowy, tłoczony przez zasłony, obrusy i pościel– niemal wszystko zdobią motywy kwiatów maku lub makówek. Można też degustować najróżniejsze potrawy z makiem, i to nie tylko na słodko. A w licznych sklepikach zaopatrzymy się w makowe kosmetyki. Mak najlepiej przechowuje się w woreczkach z płótna, które zapewniają dostęp powietrza, w chłodnym i ciemnym miejscu. Tak przechowywany mak nadaje się do użycia nawet 2-3 lata. Zmielony mak możemy trzymać w lodówce maksymalnie 3-4 dni, a zamrożony – do sześciu miesięcy. z najwyższej jakości ziaren niebieskiego maku, nadaje wyjątkowy smak sałatkom ziemniaczanym i serowym. Jest też doskonałym dodatkiem do ciast z makiem i serem. Na całym świecie z walorów smakowych słynie szary mak z okolic wioski Armschlag w Austrii, która nazywana jest makową. Od ścian, przez zasłony, obrusy i pościel – niemal wszystko zdobią motywy kwiatów maku lub makówek. Można też degustować najróżniejsze potrawy z makiem, i to nie tylko na słodko. A w licznych sklepikach zaopatrzymy się w makowe kosmetyki. Mak najlepiej przechowuje się w woreczkach z płótna, które zapewniają dostęp powietrza, w chłodnym i ciemnym miejscu. Tak przechowywany mak nadaje się do użycia nawet 2-3 lata. Zmielony mak możemy trzymać w lodówce maksymalnie 3-4 dni, a zamrożony-do sześciu miesięcy.

Opracowano na podstawie listów Kamili Sysy z Jaślikowa, Aldony Dutkowiak z Jarocina i Małgorzaty Nowakowskiej-Szczerbickiej z Gdyni. Dziękujemy!

Fot.: Fotolia: eAlisa, adbfi