Kmin rzymski, kumin (Cuminum cyminum) - roślina jednoroczna z rodziny baldaszkowatych, o białych, różowych lub czerwonych kwiatach, liściach pierzastych, dorastająca do około 50 cm wysokości. Przyprawę stanowią owoce podobne do owoców kminku zwyczajnego, ale o znacznie ostrzejszym, cierpkim smaku i intensywniejszym zapachu.

Kmin rzymski pochodzi z Azji. Stosowany był już w czasach biblijnych. Grecy i Rzymianie wykorzystywali kmin do celów medycznych oraz kosmetycznych, a Egipcjanie nie tylko przyprawiali nim mięso, ale również mumifikowali nim zwłoki. Obecnie nie występuje już w stanie dzikim, można go spotkać wyłącznie w uprawach. Jest to roślina ciepłolubna, uprawiana w Azji, Ameryce Południowej i Północnej, na Bliskim Wschodzie, Indiach, Rosji i w Europie Południowej. W Polsce występuje rzadko.

Kumin posiada dość mocny, ciężki, korzenny zapach i taki sam smak, ostry i gorzkawy. Jego ostrość powoduje, że używany jest w sposób oszczędny, w niewielkiej ilości. Najczęściej jest podstawowym składnkiem wielu mieszanek przyprawowych typowych dla kuchni wschodniej m. in. curry czy garam masala. Kumin jest wszechobecny w kuchni tureckiej i arabskiej. W restauracjach i na bazarach unosi się jego zapach. Również kuchnia hinduska, meksykańska i hiszpańska z upodobaniem wykorzystuje tę przyprawę.


Kmin rzymski można używać do potraw z mielonego mięsa i warzyw, a także do pikli i sałatek. Pasuje do serów białych i żółtych. Aromatyzuje się nim kuskus i wędliny. Można dodawać do potraw strączkowych, pasuje do kurczaka. Najlepiej kupić całe nasiona, mielone szybciej wietrzeją i tracą swoje właściwości. W Indiach owoce kminu najczęściej praży się na suchej patelni, gdyż wtedy najlepiej uwalniają swój aromat. Po uprażeniu można utrzeć je w możdzierzu. Zarówno ziarna, jak i zmieloną przyprawę należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku i zużyć w ciągu pół roku.

Kmin jest źródłem żelaza, zawiera znaczne ilości olejków eterycznych. Uważa się, że roślina ta obniża poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów.

Kmin rzymski

Kmin rzymski działa uspakajająco, przeciwreumatycznie i przeciwartretycznie, pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa kojąco na żołądek, poprawia pracę jelit. Jest pomocny w leczeniu chorób układu pokarmowego, bezsenności, w chorobach wątroby, przeziębieniach, kamienicy moczowej i żółciowej. Działa pobudzająco na serce i ośrodek oddechowy.

W starożytności kmin rzymski był symbolem zachłanności, chciwości i złośliwości. Rzymski cesarz Marek Aureliusz zyskał nawet przydomek "Cuminus". W średniowieczu opina o kminie uległa całkowitej zmianie i od tej pory kumin stał się symbolem wierności. W Niemczech goście weselni trzymali w kieszeniach kmin, koper i sól - miało to zapobiec zdradzie. Do dziś państwo młodzi idąc do ślubu mają przy sobie nasiona kminu.  W niektórych krajach Bliskiego Wschodu kmin w połączeniu z innymi przyprawami uważany jest za afrodyzjak.

Pod nazwą kmin na całym świecie rozumie się kmin rzymski, ale występuje też inne nazewnictwo: kumin, kminek indyjski, kmin egipski, turecki czy krzyżowy.