Kuchnia świętokrzyska (czyli Kielc i okolic) ma do zaproponowania nie tylko słynny na całą Polskę i pół świata majonez, który w tym roku obchodzi 65. urodziny. Inną superprzekąską z tych okolic jest przysmak świętokrzyski - charakterystyczne kwadratowe chrupki w kratkę. Smaży się je bardzo krótko, a chrupanie wciąga. W regionie popularny jest garus - świętokrzyska zupa owocowa ze świeżych jabłek, gruszek i śliwek. Garus gotuje się od końcówki lata przez całą jesień. Zupę owocową podaje się nietypowo, bo z gniecionymi ziemniakami okraszonymi zrumienioną cebulką. Wspaniałym deserem jest sernik kielecki, który podobno, im starszy (im dłużej leży), tym lepszy. Wypróbujcie też koniecznie pierogi świętokrzyskie - byczki, które proponuje Tomasz Strzelczyk.

Co to są byczki świętokrzyskie i jak robi je Tomasz Strzelczyk?

Byczki świętokrzyskie to nic innego jak pierogi ziemniaczane (z ciasta ziemniaczanego) ze smażonym następnie duszonym i zmielonym mięsem z dodatkiem warzyw i przypraw. Same pierogi są gotowane, nie smażone. Do nadzienia użyjcie 1 kawałka mięsa, które zmielicie sami lub zmieli wam je na miejscu obsługa sklepu. Ma ono zdecydowanie lepszy smak niż gotowe, paczkowane mięso mielone. Kluski ziemniaczane wg pana Tomasza najlepiej smakują z mięsem mieszanym.

Podczas smażenia starajcie się nie mieszać mięsa - jeśli będziecie to robić, zacznie wam się ono gotować. Podobnie postąpcie z pieczarkami w późniejszym etapie przygotowania farszu. 

Jeśli nie chcecie, by podczas gotowania pierogi przywarły wam do dna, zanim wrzucicie je na osolony wrzątek, zróbcie w wodzie wir za pomocą łyżki lub łopatki. Dzięki temu nie osiądą na dnie (a więc ciasto się nie poszarpie i nie rozlepi). 

Byczki świętokrzyskie Tomasza Strzelczyka - przepis

Składniki:

  • 1 i 1/2 kg obranych, mączystych ziemniaków typu C
  • 400 g mąki pszennej
  • 3 łyżki mąki ziemniaczanej
  • 1 kg mięsa wieprzowego, najlepiej karkówki
  • 300 g cielęciny lub innego mięsa (np. więcej karkówki)
  • 2 cebule
  • 2 marchewki
  • 1 pietruszka
  • 2 ząbki czosnku
  • 300 g pieczarek
  • 2 małe jajka (lub 1 duże)
  • 1 łyżka zmielonej jasnej gorczycy
  • 2 łyżki majeranku
  • 1 garść świeżego tymianku
  • sól i świeżo zmielony czarny pieprz do smaku

Dodatkowo: smalec do smażenia.

Sposób przygotowania:

  1. Odłóżcie z ziemniaków 1 kg do ugotowania, a resztę do starcia na surowo. Pokrójcie ziemniaki do ugotowania na mniejsze kawałki i ugotujcie do miękkości w osolonej wodzie (dodajcie 1 łyżkę soli). Gdy będą miękkie, odcedźcie i odłóżcie na bok do przestygnięcia - by odparował z nich nadmiar wilgoci. 
  2. Gdy ziemniaki się gotują, mięso pokrójcie w kostkę, jak na gulasz. Wrzućcie mięso partiami na dobrze rozgrzany tłuszcz. Mięso powinno skwierczeć. Nie mieszajcie mięsa na patelni. Zróbcie to 1, maksymalnie 2 razy w trakcie całego smażenia. 
  3. W międzyczasie posiekajcie cebule, marchewkę i pietruszkę. 
  4. Przyprawcie przyrumienione mięso świeżo zmielonym czarnym pieprzem, solą, gorczycą oraz majerankiem. 
  5. Dodajcie do mięsa pokrojone warzywa. Przykryjcie i duście pod przykryciem. Co jakiś czas przemieszajcie, a jeśli pojawi się za dużo płynu, uchylcie pokrywkę i odparujcie.
  6. W międzyczasie pokrójcie pieczarki i obsmażcie na niewielkiej ilości smalcu na osobnej patelni - bez nadmiernego mieszania. Poczekajcie, aż zrumienią się z 1 strony, dopiero potem przemieszajcie. 
  7. Posiekajcie tymianek, rozgniećcie czosnek. Wrzućcie je do rumieniących się pieczarek, następnie raz przemieszajcie.
  8. Zrumienione pieczarki zestawcie z ognia. 
  9. Zetrzyjcie odłożone ziemniaki na drobnych oczkach i odłóżcie na sitko, by obciekły. 
  10. Jeśli mięso jest już miękkie, wyłączcie palnik i przełóżcie do niego pieczarki. Wystudźcie. 
  11. Wystudzony farsz (mięso z warzywami i pieczarkami) zmielcie na drobnych oczkach i odłóżcie na bok do przestygnięcia. 
  12. Ugotowane ziemniaki przepuśćcie przez praskę lub przetrzyjcie przez sitko. 
  13. Do ugotowanych ziemniaków dodajcie surowe oraz mąkę pszenną, ziemniaczaną i jajka. Wyróbcie na gładkie, jednolite ciasto. 
  14. Wstawcie garnek z wodą. 
  15. Podsypcie stolnicę lub blat mąką. Wyłóżcie wyrobione ciasto. Jeśli ciasto się klei do dłoni, wmieszajcie jeszcze trochę mąki. 
  16. Urwijcie kawałek ciasta ziemniaczanego z masy, uformujcie kulkę, włóżcie do środka porcję nadzienia i zlepcie jak klasyczne pierogi, w półksiężyc. 
  17. Posólcie wodę na pierogi. Gdy woda się zagotuje, wrzucajcie do niej pierogi - po ok. 4-5 sztuk. Gdy wypłyną na wierzch, gotujcie jeszcze przez 2-3 minuty. 

Podawajcie z przesmażoną na maśle cebulą. 

Źródło przepisu: Tomasz Strzelczyk ODDASZ FARTUCHA (kanał YouTube).