Przepisy na kołacz

Kołacz

Kołacz jest obecny w słowiańskiej tradycji kulinarnej już od dawnych czasów. Historycznie pełnił funkcję pieczywa obrzędowego, podkreślającego rangę wydarzenia. W Polsce kojarzony jest przede wszystkim z wypiekiem weselnym, warto jednak pamiętać, że istnieje wiele odmian kołacza, od wytrawnych po słodkie, więc nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zajadać się tym specjałem na co dzień. Co to jest kołacz? Jak go przygotować? Jak wypada pakować tradycyjny kołacz weselny? Ile kalorii ma taki wypiek?

Już sama nazwa wypieku sugeruje jego kolisty kształt. Warto jednak wiedzieć, że kołacz niejedno ma imię i w niektórych regionach (zwłaszcza na Śląsku) występuje także jako ciasto kwadratowe lub prostokątne. 

Liczba przepisów: 25

4.49 (190 ocen)

Opublikowany w Magazynie
Ciasto kołacz z rabarbarem

Co to jest kołacz?

Kołacz to słowiańskie wykwintne ciasto obrzędowe, przygotowywane z najlepszych składników. W tradycji polskiej, pełnił rolę ciasta weselnego, zwłaszcza na Śląsku, gdzie zwyczaj obdarowywania gości i sąsiadów kawałkami kołacza praktykowany jest do dziś. W przeciwieństwie do zwykłego pieczywa, kołacz należy wypiekać z najlepszej gatunkowo mąki pszennej lub żytniej. Żeby podkreślić wyjątkowy charakter okazji, tradycja nakazuje ozdobić wypiek wyrobionymi z ciasta symbolami dobrobytu, które są także dobrą wróżbą na przyszłość: kwiatami, kłosami i ptakami.

Kołacz tradycyjny ma kształt okrągłego warkocza. Warto jednak zaznaczyć, że wypiek ten występuje też w formie kulistej, prostokątnej lub kwadratowej. Dwa ostatnie kształty są charakterystyczne przede wszystkim dla śląskich wyrobów.

Najlepsze przepisy na kołacza

Ten wyśmienity specjał można przygotować na wiele sposobów. Tradycyjny kołacz nie ma żadnych dodatków lub jest przygotowywany z kruszonką. Za tradycyjny uchodzi także kołacz z makiem, który największą popularnością cieszy się w Rosji i na Ukrainie.

Warto wiedzieć, że na Górnym Śląsku, ten przysmak występuje w wielu wariantach, a tamtejsza tradycja nakazuje traktować je na równi. Poza kołaczami z posypką, Ślązacy przygotowują także wypieki z nadzieniem. Najpopularniejsze odmiany tego specjału to kołacz śląski z masą makową, kołacz z serem i kołacz z nadzieniem jabłkowym.

Nieco innym specjałem jest tradycyjny kołacz wypiekany w Rosji i na Ukrainie, nazywany kołaczem tartym. Tamtejszy wypiek ma formę zbliżoną do obwarzanka i jest posypywany makiem. Dawniej, wypiekiem kołaczy zajmowali się kołacznicy, czyli przedstawiciele odrębnego cechu piekarzy. Należy przyznać, że nie była to łatwa sztuka. W celu uzyskania odpowiedniej sypkości mąki, trzeba było wielokrotnie ją przesiewać. Następnie dodawano jajka, mąkę i melasę, a po przeciśnięciu ciasta przez sito, rozcierano je na bryłach lodu (w celu nadania odpowiedniej pulchności).

Nieco innym przysmakiem jest kołacz węgierski, czyli kürtöskalács (kurtosz). W tym przypadku ciasto przygotowywane jest na słodko (choć w Polsce często sprzedawane są równie smaczne kołacze wytrawne) i ma kształt walca, który zawdzięcza wypiekaniu na specjalnym wałku.

Jak zapakować kołacz weselny?

W Polsce, a zwłaszcza na Śląsku, kołacz uświetnia wiele rodzinnych uroczystości, a zwłaszcza wesela. Tamtejsza tradycja nakazuje młodej parze roznieść ten przysmak gościom weselnym, sąsiadom i znajomym. Przedtem trzeba go odpowiednio zapakować.

Paczkę przygotowuje się z celofanu ozdobionego wstążkami, który coraz częściej jest zastępowany ozdobnymi pudełkami (podobnymi do tych, w jakie pakuje się torty). Należy do niej włożyć dwa rodzaje ciasta: z makiem i serem, oddzielone białą serwetką. Na wierzch kładzie się kartkę z wierszykiem od młodych i ich rodziców. 

Warto wiedzieć, że w śląskiej tradycji nie bez znaczenia jest wielkość kawałków ciasta, rozdzielanych między gości i znajomych. Największe (1/4 blachy) są zarezerwowane dla najważniejszych osób, które stawiły się na uroczystości. Dalsza rodzina i weselnicy, którzy nie zostali zaproszeni otrzymują mniejsze kawałki (1/6 blachy). Najmniejsze porcje (1/8 blachy) są zarezerwowane dla sąsiadów i dalszych znajomych.

Ile kalorii ma kołacz?

Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, bo wypiek ten występuje w wielu wersjach, a każdy dodatkowy składnik zwiększa jego wartość kaloryczną. Kołacz tradycyjny ma ok. 302 kcal (w 100 g produktu). Typowa porcja waży ok. 250 g, więc jej wartość kaloryczna to 755 kcal.

 

 

To może cię zainteresować