Zastawa to najbardziej popularny, bo najłatwiej dostępny element zdjęcia poza jedzeniem. Wszyscy przecież korzystamy codziennie z talerzy, szklanek, kubków, miseczek i sztućców, są więc one zawsze pod ręką.  Poza tym spożywanie potraw nieodłącznie kojarzy się z zastawą, jest to więc naturalny element zdjęć żywności. Nie ma jakichkolwiek reguł dotyczących tego, na czym danie do zdjęcia serwować. Wszystko zależy od naszej inwencji i pomysłowości.

 

 

Kolory

Najpopularniejszym kolorem talerzy używanych w fotografii jest biały. Z jednej strony biały kolor jest „łatwy” i „bezpieczny”, bo pasuje do wszystkiego i prawie każda potrawa będzie z nim dobrze wyglądać. Biały talerz nie będzie kolidował z potrawą i przyciągał zbytniej uwagi, odciągając ją od dania głównego. Kolejnym atutem białych naczyń jest to, że pasują do każdego rodzaju tła właśnie ze względu na neutralną barwę.

Z drugiej zaś strony wiążą się z nim pewne trudności właśnie dlatego że jest… biały. Gdy potrawa lub aranżacja jest ciemna kontrast może być tak duży, że rozpiętość tonalna będzie większa niż możliwości rejestracji matrycy aparatu. Skutkować to będzie tym, że na zdjęciu talerz będzie „wypaloną”, całkowicie białą plamą bez żadnych szczegółów. Rozwiązaniem są wówczas np. różne techniki doświetlania ciemnych obszarów. Pewne dania dużo lepiej będą wyglądały ułożone na talerzu lub w misce innego koloru, który będzie bardziej kontrastowy i „wyciągnie” potrawę na zdjęciu.

Trzeba jednak uważać, by kolor talerza nie przyćmił naszego dania, wtedy nie będzie ono na pierwszym planie i zdjęcie będzie nieudane.

Jak już było wspomniane w artykule - Podstawy fotografii kulinarnej - prezentacja i dekoracja, przy wyborze zastawy i wszystkich innych dodatków i tła warto kierować się kołem barw.

Oczywiście nie trzeba kupować całego zestawu naczyń w przeróżnych kolorach, wystarczy 1 czy 2 sztuki płaskich talerzy czy miseczek w kilku podstawowych lub ciekawych barwach. Jednak apetyt rośnie w miarę jedzenia i jeśli na dobre zainteresuje nas fotografowanie żywności nasza kolekcja naczyń będzie stale się powiększać.

Wzór

Przy kupnie i wyborze talerzy ze wzorem trzeba zachować czujność i uruchomić wyobraźnię. Zbyt intensywny i duży wzór (wokół brzegu talerza lub malowany na całej powierzchni) może skutecznie odciągnąć uwagę oglądającego od fotografowanego dania lub sprawić, że na zdjęciu będzie panował zbytni bałagan i chaos. Pewne dania będą dobrze komponowały się ze wzorem, inne nie.

Czasem jednak wzory na naczyniach pasują do dania, stanowią ciekawe obramowania  i dopełnienie fotografowanej potrawy. Wszelkie obramowania na talerzach są jak rama obrazu i tak traktują je fotografowie jedzenia – jeśli używamy talerza ze zdobnym rantem wszystko, co najważniejsze musi się mieścić w jego wnętrzu. Przed przystąpieniem do ustawiania kadru warto wyobrazić sobie jak danie będzie prezentowało się na talerzu z malowanym obramowaniem i bez. Można także wykonać dwa zdjęcia z potrawą na jednym i drugim talerzu i wtedy wybrać ten odpowiedni kadr.

Warto też pamiętać, by malowane ranty talerza pozostawiać puste i czyste – widoczny pierścień nie powinien być zakryty przez jedzenie ani dekorację a tym bardziej brudny lub z widocznymi śladami palców czy sosu z dania.

Wielkość i kształt

Jeśli chodzi o wielkość wybieranych naczyń, tak jak w wielu kwestiach dotyczących fotografowania jedzenia, obowiązuje zasada „mniej znaczy więcej”.

Danie lepiej prezentuje się na mniejszym talerzu między innymi dlatego, że sprawia wrażenie że jest go więcej. Poza tym mniejsze naczynia pozwalają na ciekawsze zbliżenia i ciasne kadry. Zbyt duże naczynia sprawdzą się w przypadku kadrowania ich fragmentów, np. przy ustawieniu potrawy „niecentralnie” – obcięciu niepotrzebnego obszaru naczynia. Takie kadrowanie sprawdza się przy dużych zbliżeniach przy małej głębi ostrości tworząc często ciekawą, bardziej dynamiczną kompozycję.

W innym przypadku użycie zbyt dużych naczyń będzie wiązało się z pustym miejscem w kadrze, co nie wygląda ciekawie. Takie zdjęcie będzie jedynie fotografią dokumentującą to, co przyrządziliśmy w naszej kuchni i nie będzie niosło ze sobą żadnych walorów artystycznych. Dołożenie potrawy tak, by zajęła większą część naczynia sprawi, że porcja będzie dużo większa niż dla przeciętnego człowieka przez co zdjęcie będzie mało realne i przekonujące.

Oczywiście ważna jest harmonia i wyczucie, żeby nie przesadzić w jedną i drugą stronę, co widać na zdjęciu obok. Użyty talerz był zdecydowanie zbyt mały.

Jeśli chodzi o kształt obecnie modne są talerze kwadratowe lub owalne, choć najczęściej i tak używane są te standardowe, okrągłe. W większości przypadków, kształt nie ma szczególnego znaczenia, wpływa tylko na całościowy odbiór zdjęcia.

Inne naczynia

Oczywiście nikt nie powiedział, że zawsze do zdjęć musimy używać zastawy. Czasem warto ją pominąć, czasem użyć do zdjęcia czegoś innego, co znajdziemy w domu.  Ważne, żeby myśleć nietuzinkowo i odejść od sztywnych reguł. W takim przypadku sprawdzą się deski, tace, patery, metalowe misy, koszyczki i wszystkie inne rzeczy, które przyjdą nam do głowy. Zabawa i eksperymenty pozwolą nam odkryć ciekawe zastosowania powyższych przedmiotów, co zaowocuje niebanalnym zdjęciem.

Dodatkami, które świetnie sprawdzą się jako tło, będą wszelkiego typu kuchenne przybory. Zaczynając od szklanek w różnych kolorach i wzorach, po barwne miseczki o ciekawych kształtach, kieliszki i dzbanki, na metalowych durszlakach i sitach kończąc. Oczywiście nie należy „upychać” w kadrze czegokolwiek, tylko by zająć wolną przestrzeń. Warto przemyśleć swoje zdjęcie i dobierać takie dodatki, które w jakiś sposób będą się wiązały z przygotowanym przez nas daniem. Ważna też jest głęłbia ostrości, by drugi plan nie przeszkadzał w odbiorze dania - dodatki będące na drugim planie powinny być delikatnie zarysowane i rozmyte.

Warto pamiętać o jeszcze jednym, drobnym szczególe, który może znacznie obniżyć jakoś naszego zdjęcia, a mianowicie pozostawionych na naczyniach odcisków naszych palców. Tyczy się to przede wszystkim szklanych naczyń oraz błyszczących ciemnych porcelanowych i np. stalowych. By nie pozostawiać niechcianych śladów palców najlepiej przenosić je za pośrednictwem ściereczki lub rękawiczki bawełnianej. Często w czasie aranżacji można to przeoczyć, a bezpośrednio po zrobieniu zdjęcia na wyświetlaczu aparatu nie widać odcisków lub zacieków i innych drobnych zanieczyszczeń. Dopiero potem przy większym powiększeniu i ocenie na ekranie komputera takie defekty mogą dyskwalifikować zdjęcie, bo wiele z nich bardzo trudno niezauważalnie wyretuszować - nawet za pomocą Photoshopa. Ważne też, by usuwać wszelkie plamy z sosów, okruchy, ślady kremu z tortu i inne elementy jedzenia, które pojawiły się przy nakładaniu porcji na talerz, a nie są pożądanym elementem.

Po raz kolejny pozostaje nam namówić do ćwiczeń i eksperymentów oraz do podpatrywania zdjęć jedzenia znalezionych w kolorowych magazynach, na blogach kulinarnych i stockach ze zdjęciami.

Źródło zdjęcia 3 i 4: http://alimohamadnoor.blogspot.com

Artykuły o tematyce fotograficznej konsultuje nasz ekspert Jakub Bauke.

Spis tematów z "Podstaw fotografii kulinarnej"

 Masz pytanie po lekturze artykułu? Zadaj je na forum.