Pieprz (Piper L.) - rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych. Jego ojczyzną jest Azja. Przypuszcza się, że pierwsze plantacje pieprzu założono już 1000 lat p.n.e. w zachodnich Indiach. Do Europy trafił za sprawą żołnierzy Aleksandra Wielkiego. W okresie Cesarstwa Rzymskiego przyprawa była już znana w rejonie Morza Śródziemnomorskiego. W okresie średniowiecza, ze względu na swoją wartość odgrywał bardzo ważną rolę w handlu, często służył jako środek płatniczy. Obecnie pieprz uprawiany jest w wielu krajach strefy tropikalnej. Głównym producentem pieprzu są Indie, Malezja, Indonezja i Brazylia.

Roślina najlepiej rośnie na wilgotnych, próchniczych terenach. Kwitnie przez cały rok. Owocuje kilka razy w roku. Kwiaty pieprzu są drobne, zebrane w gęste kwiatostany, a owoce maleńkie, pestkowce lub jagody, o kształcie kulistym.

Pieprz uprawia się dla owoców (pestkowców), z których otrzymuje się znany nam pieprz przyprawowy. Nasienie będące właściwą przyprawą okryte jest cienką, mięsistą warstwą. Ziarno pieprzu początkowo jest zielone, później czerwone, w końcu czarne, a odpowiednio przygotowane staje się białe.

Wszystkie kolory pieprzu to owoce jednej i tej samej rośliny, ale zbierane w różnych fazach dojrzałości i podawane nieco innej obróbce.

Pieprz czarny to wieloletnie pnącze, dorastające nawet do 15 m wysokości, o ciemnozielonych liściach i białych kwiatach. Roślina ta rośnie wspinając się po wysokich podpórkach albo drzewach. Ziarna pieprzu czarnego to niedojrzałe owoce, które suszy się rozłożone na słońcu. Pod wspływem promieni słonecznych stają się czarne, twarde i bardziej pomarszczone niż inne postacie pieprzu. czarny pieprz ma ostry, korzenny zapach i pikantny smak.

Pieprz zielony to dojrzałe owoce pieprzu czarnego. Pieprz zielony jest łagodniejszy i ma delikatniejszy, ale wyrazisty zapach. Świeży można kupić na targach krajów Dalekiego Wschodu lub jest ogólnodostępny w sklepach w formie marynaty w zalewie słonej lub occie. Zielone ziarenka są konserwowane, by zachowały swoją zielonkawą barwę.

Pieprz biały to dojrzałe owoce pieprzu, które pozostają dłużej na krzaku, co ułatwia w późniejszej fazie usunąć skórkę. Po zebraniu ziarna przez kilka dni przechodzą proces fermentacji, w wyniku której otrzymywane są szare pestki, które myje się, odsącza na sitach i suszy na słońcu, aż staną się białawe. Biały pieprz ma smak łagodniejszy niż pieprz czarny.

W kuchni zastosowanie pieprzu jest nieograniczone. Z zasady pieprzu czarnego używa się do potraw ciemnych, a białego do potraw jasnych. Pieprz pasuje do większości potraw. Idealny do różnych mięs: wołowiny, wieprzowiny, baraniny czy jagnięciny. Pasuje do ryb i owoców morza. Dodając pieprz i sól, każde danie nabiera wspaniałego aromatu i smaku. Świetnie pasuje do potraw z jaj, surówek i sałatek, wzbogaca smak sosów i dressingów. Każda zupa z odrobiną pieprzu nabierze wyrazistego smaku. Całe ziarna dodaje się do marynat i duszonych mięs. Popularne stało się dodawanie niewielkiej ilości świeżo zmielonego pieprzu do deserów.

Pieprz jest bogaty w białko, wapń, błonnik, magnez i żelazo. Wspomaga proces trawienia, poprzez wydzielanie soków trawiennych, obniża cholesterol, poprawia apetyt, łagodzi objawy wzdęć, działa lekko moczopędnie. Ma działanie przeciwzapalne i dezynfekujące.

Pieprz czarny

Do roślin z rodziny pieprzowatych należy również pieprz kubeba. Jest to małe drzewko pochodzące z Jawy. Ziarna o średnicy ok. 4 mm, są koloru czerwonobrązowego i wyglądem przypominają kardamon. Pieprz kubeba ma ostry zapach przypominający kamforę. Kubeba najczęściej wykorzystywana jest w kuchni indonezyjskiej.

W sklepach możemy również znaleźć przyprawy nie należące do grupy roślin pieprzowatych, ale w nazwie własnej wykorzystujące nazwę "pieprz". Najbardziej znanym przykładem jest "pieprz czerwony". Są to owoce rośliny Schinus molle. Jednak ze względu na wygląd owoców, które bardzo przypominają typowy pieprz, ta nazwa występuje. Pieprz czerwony jest oczywiście koloru czerwonego, posiada wewnątrz drobną pestkę. W smaku jest mniej ostry i bardziej aromatyczny.

Pieprz japoński, to nasiona niewielkiego drzewka japońskiego (sansho) o cytrynowym i pieprzowym smaku. Jest łagodniejszy od pieprzu czarnego.

Pieprz gwinejski, nazwany czasem pieprzem melegueta, to przyprawa z rodziny imbirowatych w kształcie małych kulek podobnych do ziaren kardamonu. Ma intensywny aromat, w smaku przypomina imbir, kardamon i kamforę. Pochodzi z zachodniej Afryki.

Jest jeszcze pieprz turecki, ale to nic innego jak papryka.

 

Zobacz też: Pieprz kolorowy.