Czym na tle innych kuchni wyróżnia się kuchnia hiszpańska?

Można śmiało przyznać, że Hiszpania to kraj samowystarczalni, jeśli chodzi o produkty i składniki w diecie mieszkańców. Sami Hiszpanie twierdzą, że to okolica dostarcza posiłków. Powszechnie znana i uznawana jest cocina del terrano (kuchnia lokalna). Kuchnia ta opiera się na produktach regionalnych, a powszednia kuchnia iberyjska zależna jest od tego, co można kupić na miejscowym targu w danej porze roku.

Jaki wpływ na składniki, dania, sposób gotowania miały wydarzenia historyczne?

Kuchnia hiszpańska to idealne odwzorowanie tego, co działo się z krajem przez stulecia. Na półwysep Iberyjski trafili bowiem Fenicjanie, Celtowie, Grecy, Rzymianie i najważniejsi dla kultury i kulinariów Arabowie. Dzięki wszystkim tym nacjom do Hiszpanii trafiły produkty, których wcześniej tam nie znano.

XV wiek to czas odkryć geograficznych, w których Hiszpania – morska potęga królowała. Wraz z powracającymi do kraju odkrywcami z Nowego Świata na półwysep docierały nowe, nieznane dotąd produkty, które na stałe zagościły nie tylko w Hiszpanii, ale całej Europie. Pomidory, kukurydza, ziemniaki, ananasy, a także czekolada czy wanilia w naszych kuchniach maja swój początek w hiszpańskich odkryciach.

Jak pod względem kulinarnym można podzielić Hiszpanię?

Praktycznie każda z 17 wspólnot autonomicznych (Comunidades Autonomas) posiada własną, charakterystyczną dla regionu kuchnię. Tak trudno w kilku słowach określić kuchnię tego kraju, bowiem bazuje ona na specjalnościach regionalnych. Uproszczonym podziałem będzie podział na: Interior, czyli centralna Hiszpania, Zielona Hiszpania, czyli cała północna część od kraju Basków do Galicji, Morze Śródziemne, Andaluzja oraz dwa archipelagi – Baleary z Majorką na czele oraz Wyspy Kanaryjskie.

Jakie są najpopularniejsze produkty tej kuchni?

Kuchnia hiszpańska jest tak bogata, że ciężko wymienić je wszystkie. Podstawowymi produktami będą:oliwa z oliwek, szynka Iberico i Serrano i bardzo wysokiej jakości mięso, szczególnie wołowe, ryby i owoce morza, świeże warzywa i owoce, sery, a z przypraw papryka i szafran. Nie można też zapomnieć o hiszpańskich winach.

Jakie są najbardziej charakterystyczne dania w hiszpańskim menu?

Bez wątpienia, jednym z najpopularniejszych hiszpańskich specjałów są tapas. Wywodzą się z połączenia kulinarnej spuścizny po Maurach w Andaluzji wraz z tamtejszą tradycją spożywania wspólnych posiłków. Tak też powstał zwyczaj wpadania do pobliskich barów na małe przekąski – piklowane oliwki, kawałek szynki czy sera, smażone rybki - które były darmowymi przekąskami podawanymi do kieliszka wina. Nazwa pochodzi od hiszpańskiego słowa tapa i dawnego andaluzyjskiego zwyczaju przykrywania szklanki z trunkiem plastrem plasterkiem suchej kiełbasy, aby chronił przed muchami. Z czasem zaczęto dodawać cienką kromkę chleba z różnymi dodatkami.

Trudno też nie pomyśleć o tortilla de patatas/tortilla espanola, czyli grubym omlecie z ziemniakami jako bazą i różnymi dodatkami. Mogą to być zarówno warzywa, ser, szynki czy chorizo.

Kolejnym typowym hiszpańskim daniem jest paella. Posiada ona wiele odmian, jednak ta najbardziej popularna jest paella valenciana - zawierająca owoce morza, groszek oraz mięso królicze i drobiowe. To właśnie z nadmorskich mokradeł Walencji pochodzi hiszpański ryż.

Jeśli chodzi o najpopularniejsze dania poszczególnych regionów warto wymienić:

- Andaluzja – rodzina zup gazpacho – to ogólna nazwa zup bazujących na chlebie – białe z migdałowo-mleczne czy czerwone z sokiem pomidorowym; papas gaditanas – młode ziemniaki z szafranem i piniolami; pato a la sevillana – kaczka z oliwkami i pomarańczami.

- Levant – obszar Murcji i Walencji – wspomniana już paella valenciana, centolla con azafran – mięso krabów z szafranem, moros y cristianos – danie z czarnej fasoli lub brązowej soczewicy z ryżem; horchata – mleczny koktajl migdałowy;  turron – migdałowo-miodowy blok.

- Katalonia – rossejat de fideus a la marinera – makaronowa paella z owocami morza; el bullit – duszone warzywa; pavo en pepitoria – indyk z migdałami i szafranem; leche frita – smażone mleko.

- Kraj Basków – piperrada – papryczki i pomidory z jajkami; caballa en escabeche – marynowana makrela; marmita-kua – potrawka z tuńczyka z ziemniakami; codornices a la bilbaiana – przepiórki z natką pietruszki i czosnkiem.

- Galicia, Asturia i Kantabria – caldereta gallega – galicyjska zupa rybna; vieras de vigo – grillowane przegrzebki; tortos de mais con huevos y chorizo – kukurydziane suchary z jajkiem i chorizo; fabada asturiana – biała fasola z soloną wieprzowiną i krwawą kiszką; pastel de Santiago – ciasto migdałowe.

- Nawarra i Rioja – lobo en adobo – filet wieprzowy marynowany z papryce pimienton; pimientos del piquillo con anchoas – pieczone czerwone papryki z anchois; estofado de rabo de toro – pikantne duszone ogony wołowe; cadereta de cordero – jagnię duszone z szynką serrano; conejo ajo-arrieto – królik z czosnkiem poganiacza mułów.

- Aragonia – migas del pastor con espinacas – szpinak z pasterskimi grzankami;  pollo chilindron – kurczak na ostro z papryczkami; croquetas de jamon serrano – krokiety z szynką serrano.

- Kastylia-Leon – judias con almendras – fasolka szparagowa z pikantnymi migdałami; olla podrida – fasolowy kociołek;  pollo rebozado – kurczak w bułce tartej; guiso de venado con vino – dziczyzna duszona w czerwonym winie.

- Kastylia la Mancha i Madryt – ensalada de remolacha – sałatka z buraków ćwikłowych; asadillo – czerwone papryki zapiekane z pomidorami; pastel de higado – pasztet z wątróbki; cocido madrileno – ciecierzyca z kurczakiem.

- Estremadura- puchero de castanas con garbanzos – kociołek z kasztanami i ciecierzycą; huevos al plato con jamon – jajka z szynką serrano; caldera extremena – jagnię duszone z winie i chilli.

- Wyspy Kanaryjskie – papas arrugadas – pomarszczone ziemniaki w soli z dwoma sosami; potaje de berros – zupa rzeżuchowa z wieprzowiną i fasolą;

- Baleary – frit mallorqui – podsmażana wieprzowina; langostinos amb mayonesa – homarce z majonezem; calamars a la mallorquina – kalmary faszerowane rodzynkami i piniami;

Każdy region ma też „sztandarowe” dania podawane na specjalne okazje. I tak w Katalonii są to ryby,  Galicja oferuje dania z owoców morza i mięsa, w Andaluzji podawana jest dorada w soli, natomiast  centrum kraju słynie z mięsa i potraw jednogarnkowych.

Nieodłączną częścią kuchni są także alkohole. Jakie są typowe dla hiszpańskiej kuchni trunki?

Hiszpania obok Francji i Włoch to europejski kraj produkujący najwięcej wina oraz kraj, w którym spożycie roczne wina na mieszkańca jest jedno z najwyższych na świecie. Najsłynniejsze i najstarsze wina hiszpańskie pochodzą z regionu Rioja, popularne regiony winiarskie to także Nawarra, Aragonia i Katalonia. Popularne są także wina z Andaluzji.

Na bazie wina robiona jest też tradycyjna hiszpańska sangria o czerwonej barwie. Jest to napój z dodatkiem owoców, lodu i różnych alkoholowych trunków.

Oprócz win nie sposób nie wspomnieć o sherry – wysokoprocentowym winie z Andaluzji, popularnym w Wielkiej Brytanii. Wzmocnienie wina następuje przez dolanie brandy.

Hiszpanie mogą się również pochwalić swoim winem musującym – Cavą, które nazywane jest hiszpański szampanem.