Drogocenne oleje

Oleje dla smaku i zdrowia

Obok chleba i wina płynne roślinne tłuszcze są najbardziej podstawowym pokarmem człowieka. Służą naszemu zdrowiu i urodzie. Zbilansowana, prawidłowa dieta nie jest możliwa bez codziennej porcji oleju! W dodatku jest ich taka mnogość, że możemy z ich udziałem tworzyć bardzo różnorodne kompozycje smakowe. Oto krótki przewodnik po najlepszych olejach naszej kuchni!

OLEJ RZEPAKOWY

Właściwości: Dietetycy i lekarze coraz częściej twierdzą, że jest on najzdrowszy z wszystkich olejów roślinnych. Dlaczego? Bo zawiera niewiele nasyconych kwasów tłuszczowych, które w nadmiarze bywają szkodliwe, natomiast pod względem bardzo korzystnych dla zdrowia nienasyconych kwasów tłuszczowych (Omega-6, Omega-9) jest absolutnym liderem wśród olejów. Ale to nie wszystko! Jest on także bogatym źródłem witamin A, E, D3 oraz K. Dzięki swojemu unikalnemu składowi olej rzepakowy obniża poziom złego cholesterolu we krwi, zmniejsza ryzyko chorób serca i układu krążenia, korzystnie wpływa na metabolizm, działa przeciwkrzepliwie, zapewnia optymalny rozwój mózgu i pomaga długo utrzymać dobry wzrok. Badania potwierdziły także, że łagodzi objawy zapalenia stawów.

Zastosowanie: Olej rzepakowy idealnie nadaje się do smażenia, gdyż nie zmieniając swoich dobroczynnych właściwości, szybko się nagrzewa i łatwo ocieka z kotleta czy placka – jedzenie jest więc mniej tłuste. A przy tym, rozgrzany, nie wydziela (jak inne tłuszcze) intensywnej woni. Jego lekko wytrawny posmak sprawia, że świetnie się sprawdza jako dodatek do sałatek czy baza do majonezu. Warto przy tym wspomnieć, że nawet niewielka ilość oleju rzepakowego wylana na surówkę powoduje, że zawarte w jarzynach witaminy zostaną łatwiej wchłonięte i przyswojone przez organizm.  Tłoczony na zimno olej rzepakowy jest pyszny. Serwowany w miseczce, ze świeżym, pachnącym wiejskim chlebem i kieliszkiem czerwonego wina „urządzi nam” wieczór tak samo dobrze jak oliwa…

OLIWA EXTRA VIRGIN

Właściwości: nie bez powodu Homer nazwał oliwę „płynnym złotem” – ze względu na swoje prozdrowotne przymioty jest ona równie cenna jak ten kruszec. Bogata w antyoksydanty (wśród nich szczególnie cenny jest DHPEA-EDA), chroni serce przed zawałem i czerwone krwinki przed rozpadem. Organizm łatwo ją przyswaja, a wraz z nią witaminy A, D oraz K. Jedzona regularnie, opóźnia starzenie, ma też dobroczynny wpływ na wątrobę.

Zastosowanie: Najlepsza jest jako dodatek do sałatek - właściwie nie potrzeba wtedy niczego innego, dodaje smaku gęstym zupom czy sosom (warto przypomnieć że „smak” zawdzięczamy właśnie tłuszczom: to w nich rozpuszczają się olejki eteryczne; im mniej tłusta potrawa, tym mniej ma aromatu). Podczas smażenia wydziela jednak bardzo mocny zapach, a nie wszyscy to lubią.

OLEJ Z PESTEK WINOGRON

Właściwości: schowane w owocach pestki pozostają niedostępne dla pestycydów i innych chemikaliów – jest to więc najbardziej „ekologiczny” wśród olejów. Zawiera dużo witaminy E (dzięki niej kobiety wyglądają pięknie) oraz zwalczających wolne rodniki antyoksydantów, które przeciwdziałają nowotworom i zapewniają piękną skórę. Olej z pestek winogron reguluje pracę układu krwionośnego i zapobiega miażdżycy. Słynie też z działania przeciwzapalnego i potrafi ukoić skórę, jeśli sparzysz się podczas gotowania.

Zastosowanie: Używamy go, jeśli zależy nam szczególnie na tym, aby aromat tłuszczu nie zmienił smaku potrawy – jest bardzo delikatny i dodany do sałatki, prawie nie wyczuwalny. Zaleca się go do dań wegetariańskich, należy jednak unikać smażenia na nim.

OLEJ SŁONECZNIKOWY

Właściwości: Ma mnóstwo witaminy A, E, C, a także wapna, magnezu, potasu i błonnika. Zawarte w nim kwasy Omega-6 i Omega-9 wspomagają zdolność organizmu do regeneracji, wzmacniają pamięć i zapobiegają nowotworom. Podobnie jak występujące w nim antyoksydanty.

Zastosowanie: Doskonały olej do smażenia – potrafi długo zachowywać wysoką temperaturę, nie paląc się.

A to jeszcze nie wszystkie oleje…

Olej arachidowy: dobrze działa na serce, obniża cholesterol, ma mnóstwo witamin (niektórzy twierdzą, że jego właściwości prozdrowotne są wyższe niż w przypadku oliwy). Poleca się go osobom odchudzającym się, gdyż pozwala długo utrzymać uczucie sytości. Doskonały do sałatek, jarzyn podawanych na zimno czy jako przyprawa do kremowych zup. Ma cudowny, lekko orzechowy posmak.

Olej z orzechów laskowych: ma wysoką zawartość kwasów Omega-3, jest więc dobry dla serca i mózgu. Ułatwia koncentrację. Doskonały dodatek do sałatek, można nim też polać wędlinę (np. dojrzewającą szynkę) – będzie pysznie!

Olej z awokado – ma mnóstwo witaminy E oraz chlorofilu. „Zielony” w smaku, jest idealnym towarzyszem owocowo-warzywnych sałatek. Ma też bardzo wysoką temperaturę dymienia, nadaje się więc go grillowania czy głębokiego smażenia.

Olej sezamowy – jest bogaty w antyoksydanty oraz minerały (magnez, żelazo i wapno) i witaminę E. Ma wyrazisty, orzechowy smak – używa się go powszechnie w kuchni orientalnej.

Autorką tekstu jest Izabela Kiminowicz.

Cykl "Zdrowy olej rzepakowy" powstaje dzięki producentowi oleju rzepakowego z Góry św. Wawrzyńca, który przybliży nam ten produkt i wskaże, dlaczego warto wprowadzić go do codziennej diety.